Bursa’dan okuyucumuz Sabahattin Bey, eşlerden birinin içinde kiracı bulunan evlerine aile şerhi koydurmak suretiyle rızası olmadan satılmasını engellemek istediğini, bunun mümkün olup olmadığını soruyor. Öncelikle yazımıza aile konutu şerhinin ne olduğuyla başlayalım. Eşlerden birinin diğerinin izni olmadan konut üzerinde satma ya da kiralama gibi bir işlem yapmasını engelleyen bir düzenlemedir. Tapuya şerh düşülerek gerçekleştirilen aile konutu şerhi, eşlerin konut üzerindeki tasarruf hakkını kısıtlayarak hakları korumayı amaçlayan kanuni bir uygulamadır. 4271 sayılı Türk Medeni Kanununun 194. Maddesinde; ‘Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebilir. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir. Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı hâline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur.' denilmektedir. Aile konutu şerhi koymak için eşlerden birinin Tapu Müdürlüğüne başvurması gerekmektedir. İşlemin gerçekleştirilmesi için ibraz edilmesi istenilen belgeler şunlardır; Aile konutu şerhi dilekçesi, Evlilik cüzdanı, Başvuran tarafa ait T.C. kimlik numarasının bulunduğu nüfus cüzdanı, Vukuatlı nüfus kayıt örneği, Söz konusu meskenin aile konutu olduğunu gösteren, muhtarlıktan veya apartman yönetiminden alınacak belge. Aile konutu şerhinin iptali için ise mahkemeye başvurulması gerekir. Aile konutu şerhinin feshedilebildiği durumlar ise şunlardır; Boşanma durumunda hâkim tarafından şerhin iptaline karar verilir. Aile konutu şerhinin şartları yerine yasal mal rejimi uygulanır, Evliliğin iptali durumunda gayrimenkulün maliki eşin talebiyle, Eşlerden birisinin ölümü durumunda, Gayrimenkulün sahibi olmayan eş şerh koydurmuşsa, yine malik olmayan eşin talebi ile malik olan eşin başvurusuyla şerh düşülmüşse, malik olmayan eşin kabulü ya da talebiyle aile konutu şerhi kaldırılabilir. Konumuzla ilgili dikkat edilmesi gerekli noktaları şu şekilde sıralayabiliriz; Aile konutu olan ev kiralanabilir, satılabilir ya da kiralıksa sözleşmesi feshedilebilir. Ancak tüm bu işlemlerin gerçekleştirilebilmesi için eşlerin ikisinin de açık rıza göstermesi gerekir. Eşlerden birinin haklı bir sebep göstermeden rıza vermemesi durumunda ise izin alamayan eş hâkimin müdahalesine başvurabilir. Tapu belgesi üzerinde konulan aile konutu şerhi sonrasında taraflar birbirinin izni olmadan söz konusu gayrimenkul hakkında kiraya verme dâhil olmak üzere herhangi bir işlemde bulunamamaktadır. Aile şerhi işlemleri tapu harcından ve döner sermaye masraflarından muaftır, tapuya aile şerhi koymak isteyenlerden herhangi bir bedel alınmıyor. Okuyucumuzun sorunuzun cevabına gelince; Eşlerden birinin ya da her ikisinin mülkiyetinde bulunan, ancak oturulmayan ev aile konutu olarak değerlendirilemez, dolayısıyla oturulmayan eve aile konutu şerhi konulması maalesef mümkün değildir.