Miras payının devri, mirasçılar arasında gerçekleştirilen bir işlemdir. Her mirasçı kendisinin olan mirası pay sahiplerine devrederek kendi mirasından feragat edebilir. Ayrıca miras payına sahip olan bir kişi, bir bedel karşılığında miras payını diğer mirasçılara veya üçüncü kişilere de devredebilir. Miras payının devri sadece miras açıldıktan ancak paylaştırılmadan evvel mümkündür. Miras, miras bırakanın ölümüyle açılır.
Miras bırakanın ölümü ile birlikte mirasçılar arasında miras ortaklığı kurulur. Miras ortaklığının hukuki niteliği ise elbirliği ortaklığıdır. Elbirliği ortaklığı(iştirak halinde mülkiyet) kanunun öngördüğü hukuki olaylarla ya da kanunun öngördüğü hukuki işlemlerle kurulur. Burada elbirliği ortaklığı olan miras ortaklığı bir hukuki olay olan ölümle birlikte kurulur. Miras payının devri ise hukuki bir işlemdir. İşlem miras payının devri sözleşmesine dayanmaktadır. Miras payının devri sözleşmesi mirasçılar arasında kurulabileceği gibi mirasçılar ve bir üçüncü kişi arasında da kurulabilmektedir. Elbirliği ortaklığı devam ettiği sürece devir işlemi yalnızca mirasçılar arasında gerçekleşebilmektedir. Devrin bir üçüncü kişiye gerçekleşebilmesi için ise elbirliği ortaklığının sona ermiş olması, paylı (müşterek) mülkiyete geçilmiş olması, gerekir. Sözleşmenin bir üçüncü kişi ile yapılması halinde sözleşme bu kişiye paylaşmaya katılma yetkisi vermez yalnızca paylaşma sonunda mirasçıya özgülenen payın kendisine verilmesini isteme hakkını verir. Burada üçüncü kişinin paylaşmaya katılması söz konusu değil iken üçüncü kişi mirasçıya özgülenmiş olan devre konu payın kendisine verilmesini talep edebilecektir. Bir mirasçı payını dilediği oranlarda devredebilir. Miras payının devri bedelli ise satış suretiyle devirden, bedelsiz ise bağış suretiyle devirden söz edilir. Ölünceye kadar bakma karşılığı da miras payının devredilmesi mümkündür
Miras payının devri sözleşmesinin şekli taraflara göre değişkenlik göstermektedir.
Mirasçılar arasında sözleşme adi yazılı şekle tabi olup yapılan bu sözleşmenin ise noterce onaylanması yeterlidir. Sözleşmenin tarafları olan mirasçılar dilerlerse aralarında yazılı bir sözleşme yapmaksızın tapu müdürlüklerinde resmi senet düzenletebilecekleri gibi bunu noterde de düzenletebilirler. Bir mirasçının üçüncü kişiyle yapacağı sözleşme ise noterce düzenlenmiş olmasına bağlıdır. Bu şekil kuralı geçerlilik şekline ilişkin olup şekle aykırılık halinde işlemin herhangi bir geçerliliği olmayacaktır.
Bu işlemler yapılırken; Payın devri için devir edilecek paya isabet eden veraset ve intikal vergisi ilişiğinin kestirildiğine dair vergi dairesinden alınmış bir belgeye ihtiyaç vardır. Payın devri bedelli ise satış olarak değerlendirilir ve bildirimde bulunulan taşınmazın emlak vergisi değerinin devredilen paya isabet eden kısmından az olmamak üzere, bildirilen satış değeri üzerinden taraflar için ayrı ayrı binde 20 oranında harç tahsil edilir. Payın devri bedelsiz ise kayıtlı değerin devredilen paya isabet eden değeri üzerinden, devralandan binde 68,31 oranında harç tahsil edilir. Ayrıca işlem pay bağışı olduğundan veraset ve intikal vergisi için işlemden sonra vergi dairesine ihbarda bulunulması gerekir.
Güzel bir hafta dilerim.