Bilindiği gibi miras bırakanın vefatının ardından, geride kalan gayrimenkuller mirasçıların adına tescil ediliyor. Biz de mirasla ilgili zaman zaman faklı sorulara muhatap oluyoruz. Daha önceki yazılarımızla mirasla ilgili bazı konulara değinmiştik. Bugünkü yazımızda miras kalan gayrimenkulün satışı ile ilgili bilgiler vereceğiz.
Vasiyetname ile varis atanmadığı durumda miras, kan bağı bulunan eş, kardeş, çocuk gibi kişiler arasında eşit olarak bölünür ve vasiyetname ile aksi belirtilmediği müddetçe miras kalan gayrimenkuller üzerinde tüm varisler ortak hakka sahip olur. 4271 numaralı Türk Medeni Kanunu’nun 640. maddesine göre paylaşılana kadar mirasa ait bütün haklar üzerinde ortak karar verilmesi gerekir. Bu sebeple miras kalan gayrimenkulün satışı için tüm hissedarların ortak kararı gerekmektedir. Miras kalan gayrimenkul satışını gerçekleştirmek için tüm varislerin tapuya gitmesi ya da ortak bir temsilci atamaları yeterlidir.
Mirasçıların kendi aralarında anlaşma sağlayamaması durumunda her mirasçı, terekedeki belirli malların aynen, olanak yoksa satış yoluyla paylaştırılmasına karar verilmesini sulh mahkemesinden isteyebilir. Mirasçılardan birinin istemi üzerine hâkim, terekenin tamamını ve terekedeki malların her birini göz önünde tutarak, olanak varsa taşınmazlardan her birinin tamamının bir mirasçıya verilmesi suretiyle paylaştırmayı yapar. Mirasçılara verilen taşınmazların değerleri arasındaki fark para ödenmesi yoluyla giderilerek miras payları arasında denkleştirme sağlanır. Paylaşmanın derhâl yapılması, paylaşım konusu malın veya terekenin değerini önemli ölçüde azaltacaksa; sulh hâkimi, mirasçılardan birinin istemi üzerine bu malın veya terekenin paylaşılmasının ertelenmesine karar verebilir.
Dikkat edilmesi gereken bir husus ta; miras kalan gayrimenkulün satışını gerçekleştirmeden önce miras intikalinin yapılması gerekmektedir. Mirasın intikali, miras kalan mülk ve borçların varislere geçişi işlemidir. Bu işlem için öncelikle Sulh Hukuk Mahkemesi veya noterden veraset belgesi alınmalıdır. Veraset belgesi, kişinin varis olduğunu ispat eden bir belgedir. Bu belge alındıktan sonra varislerden biri, tamamı ya da yasal temsilcileri tapu müdürlüğüne başvurmalı ve şu belgeleri ibraz etmelidir:
- Varis ya da temsilcisine ait nüfus cüzdanı
- 1 adet vesikalık fotoğraf
- Gayrimenkulün tapu senedi
- Söz konusu gayrimenkul konut ise Zorunlu Deprem Sigortası (DASK)
- Veraset belgesi
- Varisler başkası tarafından temsil ediliyorsa vekâletname
Mirasın intikali gerçekleştikten sonra varisler arasında görüş birliği varsa satış işlemi gerçekleştirilebilir. Miras kalan gayrimenkulün satışı için varislerin her birinin nüfus cüzdanı fotokopisi ve veraset belgesinin ibraz edilmesi gerekmektedir. 65 yaşın üzerinde varis bulunması halinde, satışı gerçekleştirmeden önce ilgili kişinin akli dengesinin yerinde olduğuna dair bir sağlık raporunun alınması zorunludur. Tapu devir işlemi için tapu harcı ve döner sermaye bedeli yatırılarak gayrimenkul satış işlemi tamamlanır.