İki hafta önceki ‘Konut alırken nelere dikkat edilmeli’ başlıklı yazımda ‘Toprak tapulu daire almaktan kaçının. Zira toprak tapulu olarak satın aldığınız yerin daire değil, sadece bir arsanın payı olduğunu ve bu satış işlemine karşı diğer hissedarlar tarafından önalım (şufa) davası ve ortaklığın giderilmesi için izale-i şuyu davası açılabileceğini bilin’ demiştim. Buradaki İzale-i şuyu ve Şufa hakkı merak ediliyor. Bu yazımda İzale-i şuyu’yu açıklayayım.
İzale-i şuyu davası, genelde miras yolu ile kalan ve tek bir kişi veya ailenin kullanımına uygun olan taşınmaz malın paylaşımı noktasında tarafların uzlaşamaması nedeniyle açılan dava türüne verilen genel addır. Ortaklıktan ayrılma anlamına gelir. İzale-i Şuyu veya ortaklığın giderilmesi davası, paylı veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz malda ortaklar arasındaki paydaşlığa son vererek kişisel mülkiyete geçişi sağlayan, davanın tüm tarafları için benzer sonuçlar doğuran bir dava türüdür.
İzale-i şuyu davası hangi durumlarda açılır, kimler açar? Paydaşlar dilerseler kendi aralarında malı nasıl pay edeceklerine dair bir anlaşma yapabilir ve ortaklığa son vermeyi tercih edebilirler. Eğer anlaşma yolu ile ortaklığın sonlandırılması mümkün olmazsa bu durumda paydaşlardan biri diğer paydaşların aleyhine izale-i şuyu davası açılabilir
Ayni taksim nedir? Hisseli bir taşınmaza sahip olan hissedarların, dava açarak malın aynen taksim edilmesini talep etmelerine aynen taksim işlemi denir, ortak mülkiyete konu olan mallarda ortaklığın sona erdirilmesi amacıyla, her hissedara en azından bir mal düşecek şekilde paylaşılması işlemi olarak bilinir.
Kazai taksim nedir? Paylı mülkiyete sahip taşınır ya da taşınmaz bir mal üzerindeki ortaklık, aynen taksim ya da kanuni taksim yolu ile giderilebilir. Pay sahiplerinin mahkeme yoluna gitmeden, kendi aralarındaki sözleşmeye dayanarak ortaklığı sonlandırmalarına rızai taksim, hâkimin kararı ile yapılan taksime ise kazai taksim adı verilir
Satış suretiyle izale-i şuyu Taşınmazın aynen taksimi mümkün değilse ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilir. Taşınmaz malın satışı, mahkeme vasıtasıyla değil satış memurluğu veya icra dairesi marifetiyle yapılır. Satış açık arttırma yoluyla yapılmalıdır.
Dava hangi mahkemede açılır? İzale i şuyu davasında yetkili mahkeme taşınmaz malın bulunduğu yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesi'dir. Örneğin, taşınmaz mal Gebze'de bulunuyorsa ortaklığın giderilmesi davasında yetkili ve görevli mahkeme Gebze Sulh Hukuk Mahkemesi'dir.
Avukatlık ücretini kim öder? İzale-i şuyu davasında mahkemece takdir edilen avukatlık ücretini bütün hissedarlar birlikte öder.
Dava görülürken hisse satışı yapılır mı? Yargıtay kararlarına göre izale-i şuyu davası devam ederken hissedarların, paylarını satmalarını engelleyen yasal düzenleme bulunmadığı gibi bu yolda taşınmaz sicilinde bir engel bulunmamaktadır.
İzale-i şuyu davasında açık artırmaya kimler katılabilir? Hisseli gayrimenkullerde, ortaklardan biri isterse izaleyi şuyu davası açabilir ve açık artırmaya herkesin katılması mümkündür. Yani ortakların dışında 3.şahıslarda açık artırmaya katılabilirler. Açık artırmada en yüksek fiyatı veren kim olursa o kişi yeri satın almaya hak kazanır.
Satış bedeli ne zaman ödenir? İhalenin yapılmasından sonra alıcı, ihale bedelini yatırmış olduğu teminatı düşerek kalan kısmını on gün içerisinde Satış Memurluğuna ödemek zorundadır.
Dava ne kadar sürer? Eğer taşınmazın satılıp nakde çevrilmesine yönelik karar verilir ise taşınmazlar yeniden incelenir ve bu işlem de en az bir ay sürer. Satış memuru tarafından belirlenen satış günü de süreci en az 2 ay uzatır. Tüm işlemlerin toplamı ile birlikte izale-i şuyu davaları en az sekiz ayda sonuçlanabilir.
Soru görüş ve önerilerinizi halilyavuz@gmail.com adresime gönderebilirsiniz.