Bu yazımda, kiralamalarda ev sahipleri tarafından kiracıdan istenilen depozito “nedir, ne kadar olmalıdır, hangi şartlarda geri alınır” gibi sorulara cevap vereceğim. Depozito, kiralanan mülkün zarar görmeyeceğine dair para ya da kıymetli evrak olarak verilen güvence teminatına denir. Kiralama işlemlerinde bu teminat önceden verilir ve kira sözleşmesinin şartlarına bağlı olarak kiralanan mülkten çıkarken geri alınır. Ev sahibine teminat olarak verilmiş parayı geri almak bazen kiracılar için sorun olabilmektedir. Ülkemizde kiracıların hakları yasalar aracılığı ile koruma altına alınmıştır. Bu noktada kira sözleşmesi hazırlanırken “teminat bedeli” ya da “depozito” maddesine dikkat edilmesi gerekmektedir.
Mal sahibi, teminat bedeli konusunda Borçlar Kanunu çerçevesinde belirlenmiş sınırlara sahiptir. Kira depozitosu genellikle bir kira bedeli olarak istenir. Ancak evin içinde bulunan demirbaşlara göre teminat miktarı üç kira bedelini aşmayacak şekilde olabilir. Yasalara göre 3 aylık kira bedelinden fazla depozito istenemez.
Depozitoyu geri almak için mülk sahibine, mülkün boşaltılacağının bilgisinin, kira kontratında belirlenen zamandan önce verilmesi gerekir. Mülk sahibi ve kiracı, kendi aralarında anlaşarak depozito ödemesini tek seferde ya da taksitler halinde gerçekleştirebilir. Eve ya da demirbaşlara kullanıcı hatası nedeni ile zarar gelmişse ev sahibi, depozitoyu bu zararları gidermek için kullanabilir.
Kiracı eve zarar vermediği ve kira sözleşmesindeki tüm şartları yerine getirdiği takdirde en geç 3 ay içinde depozitosu geri ödenmelidir. Kiracı ödediği teminat bedelini geri almakta sorun yaşıyorsa ev sahibi aleyhine icra takibi başlatarak hakkını arayabilir. Depozito, kira sözleşmesi nedeniyle kiraya verenin uğrayabileceği zararları teminat altına almak için verilen bir bedel olduğundan kiraya mahsup edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle Yargıtay kararları uyarınca kiracının son kira bedelini ödemeyerek depozitoya mahsup etmesi hukuka aykırılık teşkil etmekte olup bu durumda kiracının ödenmemiş kira bedeli için icra takibine muhatap olması mümkündür.
Borçlar Kanunu’na göre depozito, kiracıdan güvence olarak para ya da kıymetli kağıt alınması anlamına gelmektedir. Bu güvence, şu durumları koruma altına almaktadır:
• Kiracının eve ya da demirbaşlara zarar vermiş olması,
• Kiracının kira borcu bulunması,
• Kiracının ödemekle yükümlü olduğu fatura ya da apartman giderlerini karşılamamış olması
Teminat bedeli ile yaşanan anlaşmazlıklarda şikâyetçi taraf yasal yollara yönelebilir. Bu noktada ilgili merciler tarafından ifadeler ve deliller incelenerek bir sonuca varılmaktadır.
İyi haftalar dilerim.