Bir okuyucumuz, zeytinlik alması durumunda içine ev yapıp yapamayacağını soruyor. Bu gün köşemizde bu soruyu detaylıca yanıtlayacağız.
Zeytin, tarih boyunca kutsal kabul edilen, kültürel, ekonomik ve ekolojik açıdan büyük öneme sahip bir ağaçtır. Ülkemiz, zeytin üretiminde dünyanın önde gelen ülkelerinden biridir ve bu durum, zeytinliklerin korunmasını kritik hale getirmektedir. Ancak günümüzde, özellikle kentsel genişleme ve tarım arazilerinin yanlış kullanımı nedeniyle zeytinliklerin yerleşime açılması tartışma konusu olmaktadır.
Zeytinlik alanların korunması, ülkemizde 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun ile düzenlenmektedir. Bu kanunun 20. maddesi, zeytinliklerin çevresinde toz, duman, kül ve kimyasal atık oluşturabilecek herhangi bir faaliyet yapılmasını yasaklamaktadır. Ayrıca bu kanun, zeytinlik alanların yalnızca zeytin tarımı için kullanılabileceğini ve başka bir amaçla kullanılamayacağını hükme bağlamıştır. Bu maddeye göre, zeytinlik alanlara ev yapmak, imar izni olsa dahi hukuken yasaktır. Bununla birlikte, bazı durumlarda çıkarılan imar affı düzenlemeleri, zeytinliklerin yapılaşma tehdidiyle karşı karşıya kalmasına neden olabilmektedir.
İster Zeytinlik, ister bağ bahçe hangisi olursa olsun bu tarz araziler tarla niteliğindedir. Tarla zaten tabir olarak da imarı olmayan toprak parçası anlamında kullanılmaktadır. Ve bu arsalara konut projeleri yapılamamaktadır. Ancak tarla-bağ-bahçe veya zeytinlik gibi toprak parçalarına belirli bir kurallar dairesinde yapılar yapılabilmektedir.
Bunun için gerekli şartlar şu şekilde sıralanabilir:
1)Yapılmak istenen yapı, arazinin tamamının %5’ini geçmemelidir. Örneğin, 3000 metrekare bir tarlaya yapılacak olan yapı 150 metrekareyi geçmemelidir. Burada dikkat edilmesi gereken husus şudur: Yapılan evin sadece oturum amaçlı olması gerekir.
2)Yapılmak istenen yapının 250 metrekareyi geçmemesi gerekir. Arazi ne kadar büyük olursa olsun yapılmak istenen yapı, arazinin tamamının %5’ini geçmeyecek olsa bile, en fazla 250 metrekare olabilir.
3) Arazinin bir yola cephesi olması gerekir yani arazinin en az bir tarafından yol geçmesi gerekir ve arazinin yola cephesinin en az 25 metre olması gerekir.
4) Yapılmak istenen yapı parsel bitiminden 5 metre, yoldan ise 10 metre uzaklıkta olmalıdır.
5) Yapılmak istenen yapı en fazla iki katlı ve 6.50 metre yüksekliğe sahip olmalıdır. Arazinin eğiminden dolayı en fazla 1 kat daha çıkılabilir.
6) Gerekli izinleri almak için arazinin bulunduğu belediyeye gidilip arazi ile alakalı tüm belgelerin temin edilmesi gerekir.
Yukarıdaki şartlar dışında, zeytinliklere kaçak veya hukuksuz bir şekilde ev yapılması durumunda ciddi yaptırımlar söz konusudur:
Yıkım Kararı: Zeytinliklere izinsiz yapılan yapılar için yıkım kararı çıkarılabilir.
Para Cezası: Kanuna aykırı davranışlar, yüksek miktarda para cezalarını da beraberinde getirir.
Tarım Arazilerinin Korunması Kanunu’na Aykırılık: 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na aykırı hareket edilmesi durumunda ek yaptırımlar uygulanabilir.