Eylül ayında bütçe açığı 100.5 milyar liraya bulurken, faiz giderleri 148.7 milyar lira ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek rakamına ulaştı. 9 aylık bütçe açığı ise 1 trilyon TL’yi aştı. Eylül ayı merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri dün açıklandı. Bütçe verilerine göre eylülde faiz giderleri 148.7 milyar TL ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek rakamına ulaştı. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, bütçe açığı eylülde 100.5 milyar TL’ye ulaştı. Merkezi yönetim bütçesi 2024 yılı Ocak-Eylül döneminde 1 trilyon 74 milyar 18 milyon TL açık verdi. Geçen yıl aynı dönemde merkezi yönetim bütçe açığı 512 milyar 602 milyon olarak gerçekleşmişti. Bütçede açık yaklaşık yüzde 110 oranında arttı. Giderler tarafında faiz giderlerinin 2023 yılının Eylül ayına göre yüzde 110 artışla 148.7 milyar TL’ye yükselmesi bütçe açığında önemli rol oynadı. Böylece bütçede faiz gideri yılın ilk 9 ayında 912.7 milyar TL’ye ulaştı.

732.2 MİLYAR VERGİDEN

Bütçe gelirleri içerisinde vergi gelirleri 732.2 milyar TL oldu. Vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 111.5 artarken, dolaylı vergilerin payı yine yüzde 60’ın üzerinde gerçekleşti. Verilere göre eylül ayında bütçe giderleri 932.1 milyar TL oldu. Kurumlar Vergisi ödemesini aylık bazda önceki yılki ağustostan 2024’te Eylül’e kayması bu kalemden vergi gelirlerine yüksek katkı gelmesini sağladı. Yıllık bazda Kurumlar Vergisi artışı yüzde 1.057 ile yüksek olurken, yıllık bazda BSMV’de yüzde 136, gelir vergisinde yüzde 119 ve KDV’de yüzde 622’ye varan yüksek artışlar görüldü. ÖTV (yüzde  29) ve ithalde alınan KDV artışı (yüzde 18) daha sınırlı kaldı. Bunun karşısında bütçe gelirleri ise 831.6 milyar TL olarak gerçekleşti. Ocak-eylül dönemi itibarıyla bakıldığında toplam giderlerin 7.16 trilyon TL olduğu görüldü. Aynı dönemde bütçe gelirleri ise 6.08 trilyon TL seviyesinde kaldı.

HER 5 LİRALIK VERGİNİN 1 LİRASI FAİZE

Vergi gelirlerindeki artışta Eylül 2023’te 14.8 milyar TL olan Kurumlar Vergisi’nin Eylül 2024’de 171.5 milyar TL olması ve KDV gelirlerinin 90.8 milyar TL olması etkili oldu. Yılın ilk 9 ayında vergi gelirleri 5 trilyon 134 milyar TL oldu. Yapılan hesaplamalar, her 5 liralık verginin 1 lirasının borç faizine gittiğini gösterdi. Hazine ve Maliye Bakanlığı, dün gerçekleştirdiği devlet tahvili ihalelerinde 27.2 milyar lira borçlandı. İlk ihalede, 3 yıl (1036 gün) vadeli, 6 ayda bir yüzde 1.5 reel kupon ödemeli TÜFE’ye endeksli devlet tahvili yeniden ihraç edildi. İhalede reel basit faiz yüzde 5.08, reel bileşik faiz yüzde 5.14 oldu. İkinci ihalede, 5 yıl (1792 gün) vadeli, 6 ayda bir yüzde 15 kupon ödemeli, sabit kuponlu devlet tahvilinin yeniden ihracı gerçekleştirildi. İhalede basit faiz yüzde 31.59, bileşik faiz yüzde 34.08 oldu.